Tekst: Simone Kiekebosch in: De Wijkkrant voor Nijmegen-Oost (september 2022)
Je ergens op verheugen – Goed doel in Oost
Van sommige ideeën wilde je dat ze je zelf had bedacht. Dat heb ik als Brigitte Theeuwen mij de Glossy van Quiet laat zien. Wow, briljant.
In 2013 kregen schrijver A.H.J. Dautzenberg en Ralf Embrechts het idee om een parodie op de jaarlijkse miljonairslijst, Quote 500, te maken om aandacht te vragen voor stille armoede. In deze Glossy, Quiet 500, deden bijstandmoeders en bezoekers van de voedselbank hun verhaal. Armoede kreeg letterlijk een gezicht. Het blad werd een groot succes, kreeg heel veel publiciteit en ze stuurden een exemplaar van het blad naar alle miljonairs die dat jaar in de lijst stonden. Ze stelden dat deze rijkste Nederlanders zo succesvol waren geworden omdat ze over bepaalde eigenschappen beschikten. Er ging daarom een begeleidende brief mee waarin een beroep werd gedaan op hun creativiteit, doorzettingsvermogen en strategische in zicht. Twee miljonairs haakten aan en kwamen met constructieve ideeën.
In 2016 presenteerden ze naast weer een Glossy, de Quiet Community, een marktplaats zonder geld. Het motto was: halen, brengen en delen. Het is een burgerinitiatief, opgezet zonder inmenging van de plaatselijke overheid.
Gewone dingen
In Tilburg werd de community gelanceerd en getest. In de Quiet Community krijgen mensen die dat nodig hebben, zonder tegenprestatie, gratis producten of diensten. Bezoekers van de voedselbank werd gevraagd wat ze graag een keertje wilden doen. Daar kwamen hele gewone dingen uit, zoals uit eten gaan, naar een voetbalwedstrijd of een bezoek aan een echte kapper.
Het enthousiasme was groot van alle kanten en inmiddels zijn er twaalf Quiet Communities in diverse steden in Nederland. Ook Nijmegen heeft een Community. Ik praat met buurtgenoot Brigitte Theeuwen, voorzitster van Stichting Quiet Nijmegen.
Hoe ben je terecht gekomen bij Quiet?
“Ik heb jaren in het welzijnswerk gewerkt, met als speerpunten: emancipatie, integratie en leefbaarheid. Na een aantal fusies bij mijn laatste werkgever, heb ik besloten een andere weg in te slaan. Ik heb aan de Eras- mus Universiteit in Rotterdam een postdoctorale opleiding gedaan: Sturen op geluk. Dat was heel interessant en bovendien kwam ik tijdens mijn leergang in gesprek met iemand die verbonden was aan Quiet in Tilburg. Daar werd ik heel enthousiast van en vanaf 2018 ben ik mede initiatiefnemer geweest van Quiet Nijmegen.”
Bevlogen gaat ze verder: “We willen vooroordelen wegnemen over mensen in armoede. Wetenschappelijke inzichten over geluk wijzen uit dat geld niet gelukkig maakt, maar gebrek aan geld wel ongelukkig. De Stichting ontleent haar naam aan het feit dat armoede vaak ‘stil’ is: het is dan niet direct zichtbaar dat iemand de huur niet kan betalen of dat een kind zonder ontbijt naar school gaat. De groep is zeer divers. Eenoudergezinnen, mensen met hoge hypotheekschulden na de crisis van 2009, iemand die ziek wordt en werkloos wordt, mensen die nooit met geld hebben leren omgaan, mensen met een verstandelijke beperking.”
Sociaal isolement
“Armoede kan iedereen overkomen en hangt veelal samen met pech. Mensen krijgen te maken met chronische stress en vanuit die stress verliezen ze het overzicht. Dan worden er sneller ongelukkige keuzes gemaakt en worden de problemen alsmaar groter. Ze komen in een vicieuze cirkel terecht en die laat zich moeilijk doorbreken. Vaak raken ze ook in een sociaal isolement. Een vriendin kan wel een keer de koffie betalen op een terrasje, maar dat houdt wel een keer op natuurlijk.
Gezondheid is een heel belangrijke factor. Mensen durven niet naar de huisarts omdat ze denken dat ze specialistische hulp nodig zullen hebben die ze niet kunnen betalen. Ik vind het fijn om op klein niveau iets te kunnen doen. Iemand heel even uit de stress halen door een verwennerijtje. Dat ze zich weer even kunnen verheugen op iets. Dat ze weer een keer meedoen. We kunnen de stress-situatie even doorbreken. We kunnen niet alles oplossen, maar we kunnen wel af en toe verzachten.
Één op de acht gezinnen heeft onvoldoende middelen om volledig deel te nemen aan het sociale leven van alledag. We stimuleren solidariteit en kweken saamhorigheid.”
Hoeveel members heeft Quiet Nijmegen en hoe komen ze bij jullie?
“We hebben momenteel 340 huishoudens, dat zijn circa 900 mensen. We werven de mensen vaak via de voedselbank, via het Huis van Compassie, maar ook via Stichting Leergeld Nijmegen (die zorgen dat alle kinderen in Nijmegen mee kunnen doen) of een hulpverlener van bijvoorbeeld Pluryn. Wij doen zelf geen inkomenscheck, maar vragen wel een telefoonnummer, een goed werkend e-mailadres en een contactadres. We hebben ook sinds een half jaar een inloop op woensdagochtend waar members elkaar kunnen ontmoeten. Daar kunnen ze ook zelf iets organiseren, zoals kerststukjes maken of een bingo-uurtje.”
Hoe gaat de koppeling met een uitje in de praktijk?
“We hebben een soort digitale marktplaats. Bij inschrijven kunnen mensen allemaal categorieën aanbiedingen aangeven. Members krijgen ongeveer een keer per maand een aanbieding en daar moeten ze dan binnen drie dagen op reageren. Dat kan ook niet anders, want soms gaat het bijvoorbeeld om een voetbalwedstrijd over 14 dagen. Je moet dus snel reageren, want als jij niet wilt, kunnen we nog een ander vinden. Het werkt met algoritmes, waardoor alles eerlijk wordt geregeld. Als iemand een paar keer vergeet te reageren, wordt hij gebeld door iemand uit het belteam.”
Kun je wat voorbeelden geven?
“Een verjaardagstaart bij Bakkerij de Bie, of bijvoorbeeld de Bakker in toga, dat is een hobbybakker die themataarten bakt. Halffords verricht kleine fietsreparaties. In Nijmegen-Oost werken Il Nano en Snackbar Corry bijvoorbeeld mee. En Sportpiazza voor vrouwen en Fysiotherapiepraktijk De Wedren werken mee aan een gezondheidsproject van Quiet. We hebben ook weer kaartjes voor het Schemerlichtfestival en de Lindenberg staat ook regelmatig open voor onze members. Bij Van der Valk kunnen er wekelijks vier mensen ontbijten of lunchen, dat is een populaire. Bij Credible kunnen ook mensen dineren.”
T-shirt met autootjes
Brigitte wordt nog enthousiaster: The Foundation for Kids maken een paar keer per jaar een op maat gemaakt kledingstuk, bijvoorbeeld een T-shirt met autootjes. En de Blauwe Bever bood een vaart en rondleiding op hun safarischip vanuit Wageningen, ook heel leuk. Maar het meest favoriete uitje is denk ik wel dat naar de Beekse Bergen! Soms gaan we met een bus met meerdere mensen en dan maak ik als ik de kans heb, foto’s van iedereen. Dat is zo waardevol, dat je je van tevoren ergens op kunt verheugen en ook nog een leuke herinnering hebt aan zo’n bijzonder uitje. We hebben ook een fotograaf die familiefoto’s maakt en groot afdrukt. Dat wordt ook enorm gewaardeerd. Er zijn zoveel mensen die willen geven.”
Wat heeft Quiet Nijmegen nodig?
“We zoeken vrijwilligers, onder andere een vrijwilliger voor communicatie. En sponsoren die geld geven. Als members bijvoorbeeld naar een festival gaan, is het ook fijn dat ze er een hapje en drankje bij kunnen nemen.”
Wat een prachtig initiatief is dit zeg. En wat een betrokkenheid en warmte gaat er van deze dame uit. Kijk op www.quiet.nl/Nijmegen
Ik ga zometeen de Quiet 500 van 2021 bestellen. Kan ik me daar alvast op verheugen!
Voor vragen: nijmegen@quiet.nl
